การผ่าตัดทำหมันชาย การทำหมันชาย เป็นการคุมกำเนิดถาวรโดยการตัดและผูกท่อนำอสุจิ ป้องกันไม่ให้ตัวอสุจิจากอัณฑะเคลื่อนมายังถุงพักเชื้ออสุจิ ทำให้น้ำอสุจิที่หลั่งออกมาไม่มีตัวอสุจิ จึงทำให้ไม่เกิดการตั้งครรภ์

การทำหมันชาย ง่ายกว่าการทำหมันหญิง โดยฉีดยาชาเฉพาะที่ ไม่ต้องมีการเตรียมตัวอะไรเป็นพิเศษ ขั้นตอนการผ่าตัดทำหมันชายเป็นอย่างไร?

• ใช้มีดกรีด เปิดผิวหนังบริเวณถุงอัณฑะ เมื่อทำเสร็จแล้วต้องเย็บปิดผิวหนัง

• หมันเจาะ ใช้เครื่องมือเจาะผิวหนัง แผลเล็กกว่า และไม่ต้องเย็บปิดแผล

ทำหมันชาย ดีอย่างไร?

•  มีประสิทธิภาพในการตั้งครรภ์สูงกว่าการทำหมันหญิง

•  ผ่าตัดครั้งเดียว สามารถคุมกำเนิดได้ตลอดชีวิต

•  ไม่มีผลต่อสมรรถภาพทางเพศของผู้ชาย ไม่ได้ทำให้ sex เสื่อม เนื่องจากการผ่าตัดไม่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาท การสร้างหรือการใช้ฮอร์โมนเพศของร่างกาย

•  มีรายงานความสุขทางเพศหลังจากทำหมันชายเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากไม่ต้องกังวลเกี่ยวกับการตั้งครรภ์

•  การทำหมันชาย ไม่มีผลทำให้กำลังการทำงานลดลง

•  ไม่มีผลต่อการเกิดโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก โรคมะเร็งอัณฑะ หรือโรคมะเร็งชนิดใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบอวัยวะสืบพันธุ์ของผู้ทำหมันและคู่สมรส

ผลข้างเคียงที่อาจพบได้หลังผ่าตัดทำหมันชาย

•  เกิดลิ่มเลือดคั่งในบริเวณถุงอัณฑะ (พบประมาณ 1%) มีสาเหตุมาจากการบาดเจ็บของหลอดเลือดที่อยู่โดยรอบหลอดนำอสุจิ ถ้าลิ่มเลือดคั่งมีขนาดเล็ก ร่างกายจะดูดซึมเลือดที่คั่งให้หายไปได้เองภายในระยะเวลา 1-2 สัปดาห์ หากมีขนาดใหญ่ และมีอาการปวดมาก ควรรีบกลับมาพบแพทย์

• แผลผ่าตัดติดเชื้อ (พบน้อยมาก) มีอาการบวมแดง ปวดอัณฑะ หรืออาจมีหนองไหลออกมาจากแผล หากมีอาการดังกล่าวควรรีบมาพบแพทย์

• ก้อนในถุงอัณฑะ เป็นก้อนอสุจิจากการรั่วของแผลผ่าตัดผูกหลอดนำอสุจิ โดยอสุจิจะเกาะอยู่รอบๆ ปลายหลอด ก่อการอักเสบโดยรอบและจับตัวกันเป็นก้อนห่อหุ้มปลายหลอด ซึ่งไม่ก่อให้เกิดอาการเจ็บปวด สามารถรักษาโดยการพักผ่อนร่างกาย และให้ยาต้านการอักเสบ

• ปวดหน่วงเรื้อรังที่อัณฑะ (พบในอัตรา 1 : 2,000) มีสาเหตุมาจากความดันที่เพิ่มขึ้นภายในหลอดนำอสุจิด้านที่ติดกับลูกอัณฑะเนื่องจากยังมีการสร้างอสุจิได้อยู่เหมือนเดิม แต่ไม่สามารถถูกปลดปล่อยออกมาได้ เพราะผลจากการถูกผ่าตัดหลอดนำอสุจิ

การดูแลตนเองหลังผ่าตัดทำหมันชาย

• อย่าให้แผลโดนน้ำเป็นเวลาอย่างน้อย 3 วัน

•  งดเว้นการยกของหนัก หรือออกกำลังกายหนัก หลังผ่าตัด อย่างน้อย 3 วัน

• งดการมีเพศสัมพันธ์ อย่างน้อย 7 วัน

• หลังการผ่าตัด ควรใช้วิธีคุมกำเนิดอื่นร่วมด้วย เช่น การใช้ถุงยางอนามัยอย่างน้อย 3 เดือน หรือจนกว่าจะได้รับการตรวจยืนยันแล้วว่าไม่พบตัวอสุจิในน้ำเชื้อ

การทำหมันชาย เป็นวิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพวิธีหนึ่ง ซึ่งมีอัตราความล้มเหลว หรือพบการตั้งครรภ์หลังจากทำหมันแล้ว ต่ำกว่า 1% การทำหมันชายจะสมบูรณ์ก็ต่อเมื่อได้รับการตรวจชิ้นส่วนท่อนำอสุจิที่ตัดออกมาทางพยาธิวิทยา ยืนยันว่าเป็นท่อนำอสุจริง และไม่พบตัวอสุจิในการตรวจน้ำเชื้อแล้ว

โดยทั่วไป ควรตรวจหาเชื้ออสุจิภายหลังจากทำหมันไปแล้วอย่างน้อย 2 เดือน หลังทำหมันหากมีการหลั่งน้ำเชื้อออกไป 12 – 15 ครั้งก่อนตรวจ จะทำให้เชื้ออสุจิหมดเร็วขึ้น